Farmer Loan Waiver: राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी आजचा दिवस अक्षरशः दिलासाचा ठरला आहे. गेल्या कित्येक महिन्यांपासून सुरू असलेल्या चर्चांना पूर्णविराम देत अखेर राज्य सरकारने शेतकरी कर्जमाफीचा मोठा फॉर्मुला फायनल केल्याची माहिती समोर आली आहे. ज्यांच्या घरात दरवर्षी पावसाचे ढग दगा देतात, बाजार भाव पडतो, खर्चाचा ताण दिवसेंदिवस वाढतो… अशा शेतकऱ्यांना या निर्णयाने खऱ्या अर्थाने जीवदान मिळणार आहे.
मर्यादा रद्द – यंदाची कर्जमाफी ‘पूर्ण कर्जमाफी’
पूर्वीच्या कर्जमाफी योजनांमध्ये १.५ ते २ लाखांची मर्यादा असल्यामुळे अनेक शेतकरी वंचितच राहिले. कर्जाचा डोंगर त्यापेक्षाही मोठा, पण कर्जमाफी मात्र ठराविक रकमेपर्यंतच… अशा परिस्थितीत ‘सातबारा कोरा’ होण्याचे स्वप्न कित्येक शेतकऱ्यांना आयुष्यभर पूर्ण होत नव्हते. पण यंदा राज्य सरकारने मर्यादा पूर्णपणे हटवण्याचा ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. म्हणजे शेतकऱ्याचे कर्ज २ लाख असो की १२ लाख… यंदा सरकार संपूर्ण कर्जमाफी देण्याच्या तयारीत आहे.
जवळपास २४ लाख ७३ हजार शेतकरी बँकांच्या थकबाकीत अडकले आहेत आणि या सर्व कर्जाची एकत्रित रक्कम तब्बल ३५,४७७ कोटी रुपये इतकी आहे. इतक्या मोठ्या कर्जबाजारीपणामुळे शेतकरी अक्षरशः मानसिक तणावात होते. आता त्यांना यातून बाहेर काढण्याचा निर्धार सरकारने केला आहे. Farmer Loan Waiver
कर्जमाफीचा रोडमॅप तयार – समितीचा अहवाल एप्रिलमध्ये
या संपूर्ण कर्जमाफी प्रक्रियेसाठी प्रविणसिंह परदेशी यांच्या अध्यक्षतेखाली विशेष अभ्यास समिती कार्यरत आहे. जिल्हानिहाय कर्जाची तपशीलवार माहिती मागवण्यात आली असून एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यात समितीचा अहवाल सरकारकडे जाणार आहे. यानंतर मुख्यमंत्री आणि उपमुख्यमंत्र्यांच्या नेतृत्वाखाली अंतिम बैठक होईल आणि तिथे कर्जमाफीच्या निर्णयाला शिक्कामोर्तब केले जाईल. सरकारने ३० जूनपूर्वी संपूर्ण प्रक्रिया पूर्ण करण्याचे आश्वासन दिल्याने शेतकरी वर्गात प्रचंड आशा निर्माण झाल्या आहेत.
२०१७ आणि २०१९च्या कर्जमाफीपेक्षा यंदा ‘मोठा आराम’
२०१७ मध्ये १.५ लाखांपर्यंत आणि २०१९ मध्ये २ लाखांपर्यंत कर्जमाफी जाहीर झाली होती. पण त्या काळात अनेकांचा कर्जाचा भार ५–६ लाखांपेक्षा जास्त होता. परिणामी मोठा वर्ग मदतीपासून वंचित राहिला. यंदा मात्र शेतकऱ्यांच्या मागणीप्रमाणे कर्जमाफीला ‘मर्यादा’ हा शब्दच उरणार नाही, असे कृषीमंत्री दत्तात्रय भरणे यांनी स्पष्ट केले. त्यामुळे हजारो कर्जबाजारी शेतकऱ्यांच्या घरात पुन्हा एकदा आनंदाचे दिवे पेटण्याची शक्यता आहे.
या निर्णयाने काय बदलणार?
- शेतकऱ्यांचे सातबारा पुन्हा कोरे होणार
- बँकांचे विश्वाससंबंध पुन्हा तयार होतील
- शेतकरी नवीन कर्जासाठी पात्र होतील
- शेतीमध्ये पुन्हा गुंतवणूक वाढेल
- ग्रामीण अर्थचक्राला मोठी गती मिळेल
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, या निर्णयामुळे राज्यातील सुमारे २५ लाख शेतकरी थेट दिलासा मिळवतील आणि महाराष्ट्राच्या कृषी क्षेत्रात नवा अध्याय सुरू होईल.
शेतकऱ्यांच्या खांद्यावरचा कर्जाचा भार हा फक्त आकड्यांचा खेळ नसतो. कर्ज म्हणजे त्यांच्या घरातील अस्वस्थ रात्री, पिकांवर अवलंबून असलेली मुलांची स्वप्नं, आणि वर्षानुवर्षे वाढत गेलेली चिंता. या पार्श्वभूमीवर संपूर्ण कर्जमाफी हा निर्णय म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी नवजीवन ठरणार आहे. सरकारचा हा पाऊल योग्य वेळी आलेला दिलासा असून येणाऱ्या हंगामात शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यावर पुन्हा एकदा विश्वासाचे तेज दिसू लागेल, अशी आशा आहे.